FILM & FILOSOFIE

Ticket: https://www.volksuniversiteitamsterdam.nl/cultuur-maatschappij/filosofie/online-cursus-filosofie-literatuur-de-verhouding-tussen-mensen-en

Duik in de diepgaande relatie tussen mensen en goden door de eeuwen heen. In deze cursus onderzoeken we de ontwikkeling van het goddelijke en de rol van religie in de westerse cultuurgeschiedenis. Vanaf de levendige wereld van de Griekse goden tot het christelijke idee van één almachtige God, volgen we hoe de opvattingen over het goddelijke veranderden en zich ontwikkelden.

In de moderne tijd stelde Nietzsche dat "God is dood" een uitspraak is die niet alleen de ontkerkelijking van de westerse wereld beschrijft, maar ook het verlies van absolute waarheden en morele zekerheden. Hoe hebben we dit punt bereikt en wat betekent het om te leven in een wereld zonder vaste goddelijke grondslagen? Door het bestuderen van klassieke teksten van onder andere Homerus en Dante ontdekken we hoe eerdere culturen het goddelijke ervoeren als een reële, allesbepalende kracht in hun dagelijks leven.

Week 1: Wat is een ‘great work’? Wat maakt een literair werk ‘great’ en waarom blijven sommige teksten eeuwenlang resoneren?
We verkennen de criteria en betekenis van werken die de tand des tijds hebben doorstaan.

Week 2: De homerische goden als de ‘attuning ones’ (Odyssee, Homerus) 
Hoe ervaren de helden uit de Odyssee de constante aanwezigheid van de goden? De goden worden hier gezien als krachten die richting geven aan het lot van de mens en invloed hebben op morele keuzes.

Week 3: Atheens patriotisme (Oresteia, Aeschylus)
In de Oresteia staat de relatie tussen goden en stad centraal: hoe verhouden religieuze en politieke trouw zich tot elkaar? We onderzoeken de rol van goden als beschermers van de gemeenschap en de prijs van rechtvaardigheid.

Week 4: Macht en de Romeinse goden (Aeneis, Vergilius)
In Vergilius' Aeneis ontdekken we hoe de Romeinse goden idealen van macht en plicht ondersteunen. Wat betekent het om in een cultuur te leven waar de goden de politieke orde en keizerlijke ambities versterken?

Week 5: Christelijke Agape liefde (Evangelie van Johannes)
Het Evangelie van Johannes introduceert het concept van Agape, onvoorwaardelijke liefde voor de ander. Hoe verschilt deze christelijke liefde van de gunst en het bijgeloof rond Griekse en Romeinse goden?

Week 6: Het Christelijk monotheïsme (Goddelijke Komedie, Dante)
Dante’s Goddelijke Komedie biedt een diepgaande blik op de christelijke hemel, hel en het geloof in één almachtige God. Hoe verandert het geloof in één God de verhouding tussen mens, ethiek en het hiernamaals?

Week 7: De dood van God (Nietzsche)
Deze week verkennen we Nietzsches beroemde uitspraak "God is dood" uit De Vrolijke Wetenschap. Wat betekent het om in een wereld te leven zonder absolute, goddelijke waarheden? We bespreken de impact van dit idee op het moderne, seculiere denken en de zoektocht naar nieuwe bronnen van betekenis en waarden.

Elke week lezen we zorgvuldig gekozen fragmenten uit deze teksten om samen de diepere betekenissen te ontdekken.

Leerdoelen

• Klassieke werken filosofisch leren lezen en interpreteren, met oog voor hun onderliggende ideeën en symboliek.
• Inzicht krijgen in diverse culturele en religieuze werelden van het oude Griekenland tot het middeleeuwse christendom.
• Inspiratie opdoen om zelf klassieke werken te gaan lezen en deze door een filosofische bril te bekijken.

Schrijf je nu in en verdiep je in de filosofische en literaire wortels van de westerse cultuur!